ervaar-reageer cultuur?

Ik was op zoek naar meer informatie over Creative Commons en social networks c.q. de cultuur van het delen (van ervaringen, meningen, kennis en nieuws). Eerder vanavond schreef ik daarover een stukje en kon niet uitstaan dat mijn kennis (alweer) tekort schiet, ditmaal dus op het gebied van copyright. Dan maar op onderzoek, maak van een 6- een 6+! Op het weblog De Nieuwe Reporter kwam ik een oud artikel (2006) tegen van Marco Raaphorst met de titel “Mediawijsheid in een ‘sharing culture’.

Marco beschrijft de conferentie ‘Mediawijsheid: leven in de gemedialiseerde samenleving’, die op 12 oktober 2006 plaatsvond in Pakhuis DeZwijger, Amsterdam. De website mediawijsheid.org geeft verduidelijking over het door de Raad voor de Cultuur gekozen begrip: “Of we nu met elkaar communiceren, een studie kiezen of ons in een onderwerp verdiepen: we kunnen niet zonder media. Media zijn niet langer onderdeel van onze omgeving, maar zelf omgeving geworden. In die gemedialiseerde wereld moeten we mediawijs zijn.”

Ik zou eraan willen toevoegen dat we ook mediawijs mogen zijn, als w dat willen en wanneer en hoe we dat willen.

Marco beschrijft verder een lezing van Lawrence Lessig, mede-oprichter van Creative Commons en hoogleraar aan Stanford Law School, die ook met zijn interessante uitspraken en ideeën, bijvoorbeeld over culturele vrijheid en auteursrechten wereldfaam heeft opgebouwd. In de lezing noemt Lessig het verschil tussen een read-write en een read-only cultuur. “Read-write, waarbij de consument zelf content kan maken en hergebruiken versus read-only waarbij de consument alleen maar consumeert. Apple’s iTunes of Amazon’s pay-per-view zijn voorbeelden van read-only. Wikipedia is het toonvoorbeeld van een read-write cultuur. De read-write cultuur is volgens Lessig vele malen groter dan read-only, met name doordat het herbewerken van content al snel een heel netwerk van afgeleide werken oplevert en in staat is tot enorme economische groei.”

We delen (en herbewerken) dat het een lieve lust is, we leven in een ‘sharing economy’, read-write, een samenleving die democratiseert onder invloed van digitale technieken en mogelijkheden van internet. Wikipedia is hier een voorbeeld van. “Dit levert ‘social wealth’ op voor iedereen. Elke bijdrage, hoe klein ook, is essentieel en geeft voldoening aan de auteurs,” schrijft Marco Raaphorst.

En hoe zit dat met onze cultuur, ons erfgoed? Het is niet de bedoeling dat we in een vlaag van sociale welvaart bijdragen gaan leveren aan de werken van Vermeer, van Gogh of Mondriaan. Monumenten laten we intact en bouwen daar liever geen etalages en garages aan. Maar de kennis over die cultuur, de consensus die gaandeweg evolueert, daaraan kunnen we wel een bijdrage leveren. We kunnen onze ervaringen met elkaar delen. En daarop reageren. Daarmee creëren we cultuur of althans ons bewustzijn en behoud van cultuur. Onze individuele creativiteit blijft dan een beetje ondergeschoven. Doorgaans is dat geen gemis.