Nieuws voor jongeren heeft toekomst?

Qua thematiek kan er dit jaar al bijna geen belangrijker boek meer over journalistiek verschijnen. Zo begint het artikel “De toekomst van het nieuws. Oftewel: de schaamte voorbij” van/op/uit De Nieuwe Reporter van 14 februari 2006 door Theo van Stegeren, programmamanager Journalistiek en Media aan de Universiteit van Amsterdam. Als ik dan verder zijn artikel lees, denk ik dat Theo van Stegeren gelijk heeft.

Het boek in kwestie is “De toekomst van het nieuws” van Irene Costera Meijer, communicatiewetenschapper aan de Universiteit van Amsterdam. Dit boek werd gepresenteerd tijdens de ROOS Dagen in Lattrop, een jaarlijks congres voor de regionale omroep. Uit de analyse van Irene Costera Meijer blijkt dat het nieuws van de regionale omroep wordt ervaren als licht nieuws. Daardoor hebben de regionale omroepen een uitstekende uitgangspositie om de toekomstige, postmoderne nieuwsconsument te bereiken. Nieuws is niet populair bij jongeren, maar als ze kijken, dan vinden ze regionaal nieuws leuker dan nationaal nieuws.

In haar boek behandelt Costera Meijer de verstoorde relatie tussen de Nederlandse journalistiek en jongeren. De auteur presenteert een groot kwalitatief onderzoek onder jongeren, gedurfde stellingnames en nieuwe modellen voor eigentijdse vormen van journalistiek.
Ze gaat de problematiek met lef en overtuiging te lijf, zegt Theo van Stegeren.

bron: Radio Vlaanderen Internationaal

verschilende soorten nieuws, verschillen in journalistieke gereedschappen
Er is een principieel verschil tussen het Journaal en RTL Boulevard in de perceptie van het nieuws, zeker ook door jongeren. Waar Costera Meijer heen wil is dit: de journalistiek moet zichzelf ruimer definieren. En niet zo’n klein beetje ruimer: SBS Actienieuws, Hart van Nederland, de interviews van Rik Felderhof, allemaal bevatten ze journalistieke elementen, en de “oude” journalistiek kan daar wat van opsteken.

informatie via diverse kanalen
“Televisie wordt door jongeren gekeken voor ontspanning”, betoogt Costera Meijer, “maar dat wil niet zeggen dat jongeren niet aangesproken of geboeid kunnen worden door een informatief programma.”
Voorbeelden daarvan zijn wat mij betreft een programma als Spuiten en slikken van BNN, of Kidsweek en dan alle informatie en nieuws die online gezocht wordt. Daarmee geef ik meteen aan hoe breed het spectrum is als je het over jongeren hebt. Segmentatie is belangrijk, maar er zijn ook verschillen in aanpak bij segmentatie van de jongerenmarkt.

mentaliteit van jongeren
Op het gebied van onderzoek en segmentatie onder jongeren zijn er een aantal bureaus actief, zoals JuniorSenior, NewRulez, Qrius, YoungWorks, Motivaction en Sanoma Young. De laatste drie brachten eind vorig jaar gezamenlijk een nieuw type onderzoek uit, YoungMentality. Dit onderzoek brengt de diversiteit binnen nieuwe generatie jongeren scherp in beeld.
“Er wordt heel veel gezegd en geschreven over de jeugd. Het is belangrijk om al die ontwikkelingen te volgen,” zei Dennis Hoogervorst van Sanoma Young een paar jaar geleden al. “Maar dat kost veel tijd en moeite. Daarom hebben wij drie jaar geleden besloten om alles wat er in de media verschijnt over deze doelgroep, bij te houden en te verzamelen. Zodat we alle informatie in hapklare brokken kunnen aanbieden aan onze adverteerders en relaties.”

nieuws in de smaken: heavy, light, slow en snack
Er valt ongetwijfeld het nodige te verbeteren aan de klassiek-journalistieke benadering, en Costera Meijer’s modellen kunnen volgens Theo van Stegeren daarbij helpen. Een onderscheid dat ze maakt is tussen conventionele, populaire en publieke benaderingen van het nieuws. De gevolgen van die driedeling schetst ze in een bruikbaar schema.

Volgens Costera meijer moeten journalisten die invalshoeken naast elkaar gebruiken, gemixt, willen ze de aansluiting bij een jonger publiek niet verliezen. Ze zou suggereren dat “slow nieuws”, goed verbeelde menselijke verhalen die de kijker het achterliggende nieuws doen “verstehen”, jongeren richting media zal trekken. Theo van Stegeren vraagt zich af of dat niet is wat talloze reportage- en documentairemakers al jaren in slecht tot niet door jongeren bekeken programmaÕs bij de publieke omroep doen?

De achterliggende strategische keuze, zegt van Stegeren, is er meer een van geloof dan van wetenschap. Nergens wordt aannemelijk gemaakt dat jongeren inderdaad naar de gerestylede media zullen terugkeren en hun eigen conventionele principe, echt nieuws kan en mag niet “leuk” zijn, aan de dijk zullen zetten. De lage kijkcijfers van Talpa’s NSE, een programma dat de door Costera Meijer bepleite mix van “heavy” en “light” nieuws biedt, doen weinig florissants vermoeden.

Costera Meijer biedt geen echte oplossing voor het risico dat ouderen gaan afhaken omdat zij zich niet zullen herkennen in de nieuwe formats. Dan kom je tot een verlies-verlies situatie. Het NOS journaal is ondanks op jongeren gerichte project NOS Headlines een gekunsteld nieuwsprogramma aan het worden met een saus die niet getuigt van eigen journalistieke tone of voice, maar publieksgericht en gemiddeld verteerbaar is. Precies het soort mix als Calve c.s. in trendy knijpflacons brengen. Persoonlijk prefereer ik zo puur mogelijke ingredienten en ik merk zelf aan de jongeren die ik spreek, dat zij voor het hardcore nieuws ook die onopgesmukte feiten willen.

gerelateerde links:
1. Jongeren en nieuws (Mediaonderzoek.nl
2. Jongeren informeren zich suf, maar anders (Trouw)
3. Jongeren hebben liever regionaal dan landelijk nieuws (Callsheet)
4. Online kwantitatief onderzoek (NewRulez)
5. Jongeren worden niet warm of koud van massamedia (Frankwatching)
6. Jong en gewild (Antennoblog)
7. Jongeren pizzagroups (Icarus Marketing Research)

Met dank aan Dennis Hoogervorst