:: artificiele stratosfeer

Vandaag overheerst bij mij de hang naar de fysieke wereld. Maar dan digitaal genoten. Via Zeenz kwam ik bij een site met straattekeningen van J. Beever. Opvallend is daarbij dat het op een foto nog wel het beste werkt, dan speelt alles zich namelijk af in het platte vlak, wat de impressie versterkt.

Parafrase
Ooit bedacht ik voor een expositie een parafrase model. Zoals bijvoorbeeld Le dejeuner sur l’herbe van Edouard Manet (1863) deels teruggrijpt op een werk van Marcantonio Raimondi (1516), maar ook op Georgione’s Concert Champetre (1508-09). Het werk diende vervolgens Claude Monet (1865) tot inspiratie en werd later door o.a. Cezanne, Matisse, Gaugin en Picasso nog eens “naverteld”.
Uitgangspunt van het concept was, dat de deelnemende kunstenaars slechts een foto van een werk zouden inleveren. Dat werk moest dan een interpretatie/parafrase van een wereldberoemd werk uit de kunsthistorie zijn.

Vervolgens zou een stel straattekenaars de foto’s op de vloer natekenen. Op de muren zouden dan slechts ter verificatie de foto’s gehangen worden, geen lijst, geen opsmuk, geen kunstbeschouwelijke verhandeling.
De gedachte is daarbij dat de reproductie niet alleen prominenter geplaatst wordt dan het origineel, maar tegelijk ook enigzins een karikaturale uitvergroting ervan maakt.
Zo ontstaat (in gedachten) een Droste-effect van een doorgeefluik dat een doorgeefluik toont, etc.. Andere gedachte is dat straattekenaars doorgaans hoogtepunten als de Nachtwacht en de Zonnebloemen tekenen en dat de op de foto’s afgebeelde werken via deze omweg ook die a-status zouden krijgen. Ik had op mijn beurt graag een klein boekje gemaakt met foto’s van de straattekeningen: werk w van kunstenaar x geinterpreteerd door kunstenaar y, nagebootst door kunstenaar z en samengebracht in boekvorm door mijzelf. Leentjebuur, kunsthistorie of voorloper van een crossmedia concept?

De copyright kwestie interesseerde mij daarbij uitermate. Lag de uiteindelijke copyright van de afgebeelde werken in het boekje bij de kunstenaar van het orginele vertrekpunt, bij de kunstenaar van het werk op de foto, bij de kunstenaar van de straattekening of bij de samensteller/concept bedenker? Sterker nog: doet dat er iets toe?

Wegens overlast voor de buren (er was een kunstwerk dat iets teveel gesmeuld had) werd de expositieruimte voortijdig gesloten. Nog voor ik uberhaupt aanstalten had kunnen maken voor de samensteling van de beoogde expositie.

De kwestie van het copyright is nu actueler dan destijds. Kopieren, dynamisch equivalent, interpreteren en opnieuw presenteren is inmiddels gemeengoed, vooral in de blogsfeer. Zoals P2P, volgens Johan Pouwelse van de TU in Delft het hele broadcastmodel op de schop doet, doen weblogs en andere user generated content dat met het copyright? Of moet ik dat, in geval van hergebruik zonder bronvermelding (=plagiaat), niet te serieus nemen?

Ik dacht dat nieuwe mediatechnologie en -kanalen nieuwe manieren van communiceren brachten. Dat dit communiceren ons gedachtengoed zou opstoten tot kunstmatige hoogten. Maar de grootste omwenteling en voortstuwing in de toekomende geschiedenis vindt plaats op het gebied van (intellectueel) eigendom. Is dat de revolutie waarnaar wij uitzien?